Kitaplar | Konular | Çağımız ve Günümüz Meselelerine Fetvalar

NAMAZIN BOZULMASI

1 - Soru: Kişi namaz kılarken, bir kimse onun durduğu seccadeyi ileri-geri çekse ve fakat yönü kıbleden dönmüş olmasa o kimsenin namazı bozulur mu?

Cevap: Namaz kılanın huzuruna engel olduğu için, bu işe cür'et eden kimse günaha girse de, namaz bozulmaz. Zira namazın bozulması için o kimsenin göğsünün kıbleden dönmüş olması lazımdır.

2 - Soru: "Amel-i kalil" (az bir iş) namazı bozmaz" diye okuyoruz. Oruç bahsinde "unutarak yiyip içmek, orucu bozmaz" deniliyor. Namazda bulunan bir kimse "Of" demek gibi az bir kelime telaffuz etse veya unutarak konuşsa namazının bozulmayacağından tereddüt ediyoruz. Bu iki hususa namazı da kıyaslayabilir miyiz?

Cevap: Konuşmanın azı da çoğu da unutarak veya hata yolu ile olanı da namazı bozar. İsterse bu konuşma uyku halinde veya cehalet sebebiyle olsun farketmez. Hepsi namazı ifsad eder.

3 - Soru: Bir kimse ağzında şeker olduğu halde namaza dursa, bu şeker onun okumasına engel teşkil etmese ve şeker eridikçe suyunu yutmuş olsa namaza zarar verir mi?

Cevap: Namazı bozar.

4 - Soru: Namazda sakız çiğnemenin bir zararı olur mu?

Cevap: Evet olur, Namazı ifsad eder.

5 - Soru: Bir kimse namaz kıldığı sırada hırsızın, dükkanında bir mal çaldığının farkına varsa farz namazını bozabilir mi?

Cevap: Şayet çalınan malın değeri çok düşük bir şey ise namazım bozmaz. Fakat en az bir dirhem (3.2 gram) gümüş kıymetinde bir şey çalınmış ise namazını bozar. Zira bu bir maldır ve malının muhafazası gerekmektedir. (Nimetü'l-İslam l. ks. s. 349)

6 - Soru: Bir şahıs namaz kılarken, secde mahalline bakmayı ihmal ettiği için, duvardaki bir levhaya gözü ilişse ve onun ayet ve sair olduğunu anlamış olsa bununla namazı bozulur mu?

Cevap: Diliyle okuma olmadığı için namazı bozulmazsa da namazdan meşgul eden bir iş olduğu için kerahet vardır. Namaz içinde bir hutbe veya şiiri hatırlamak da böyledir.

7 - Soru: Kıraati gizli olan namazlarda, açıktan; aşikare olan namazlarda, gizli okuyan kimsenin namazı bozulur mu?

Cevap: Bu şekildeki bir davranış imamdan sadır olursa, sehiv secdesi lazım gelir. Tek başına kılandan sudur ederse, bakılır. Gizli okunan namazda aşikare okursa sehiv secdesi yapar. Aşikare okunan namazda gizli okursa bir şey gerekmez.

8 - Soru: İmamın okuması hoşuna gidip de ağlayan kimsenin namazı bozulur mu?

Cevap: Bozulmaz.

9 - Soru: Sabah namazı kılarken güneş doğmuş olsa namaza zarar verir mi?

Cevap: Evet, namaz bozulur. Bundan maksat, güneşin yuvarlak halde görülmesi değildir. Güneşin ziyasının görülmesi ile de namaz bozulur.

10 - Soru: Başı daralan kimsenin imdat dilemesi üzerine namazı bozmak ve onun yardıma koşmak caiz midir?

Cevap: Namazı bozmak aslında haram ise de, dine uygun düşen bir şeyin arız olmasından dolayı namazı yarıda kesip o kimsenin yardımma koşmak bazen caiz, bazen de vacib olur. Mesela, bir kimsenin sürüsüne kurt saldırsa veya gözleri görmeyen bir kimsenin kuyuya düşmesi üzerine imdat dilenilmiş olsa, namazı kesip de başı daralan o kimsenin yardımına koşmak vacibtir.

Doğum işlerinden anlayan ve halk arasında ebe dîye isimlendirilen kadın, alacağı çocuğun veya doğum yapacak kadının helakinden veya bir uzvunun telef olmasından korkacak olursa, namaz kılmakta ise namazı kesip doğumla ilgilenmesi; namaz içinde değilse namazı tehir -ve hatta kaza- etmesi vacib olur.

11 - Soru: Akrep ve yılan gibi zehirli bir hayvanı öldürmekle namaza bir zarar gelir mi?

Cevap: Şayet zarar vermesinden korktuğu için yüzünü kıbleden dönmeden ve fazla bir iş (amel-i kesir) yapmadan öldürebilirse namazı bozulmaz. Yönünü kıbleden dönecek veya bu işi amel-i kesir ile görecek olursa namazı bozulmuş olur.

12 - Abdürrahim Fetvalarından: "Namaz kılanın yanında gülünç laflar söyleyip kahkaha ile güldüren kimse günahkar olur" (H.ec. 1/9)

Açıklama: Namaz kılan kimse, İlahi huzurdadır. Onun durduğu huzura saygı duyan kimse, namaz kılanın dikkatini dağıtacak ve huzurunu bozacak hareketlerde bulunmamalı, bilhassa onu güldürerek günaha girmemelidir.

13 - Soru: Namaza durmazdan önce yemiş olduğu şekerin ağızda kalan tadını, namaz içinde ağzında bulmuş olsa namaz bozulur mu?

Cevap: Bozulmaz. (Bu meseleyi ağzında şeker varken namaza durup eriyenleri yutmak meselesi ile karıştırmamalıdır. Zira onda namaz fasid olmaktadır)

14 - Soru: Bir kimse namaz kılarken onun secde edeceği yerden bir canlının veya insanın geçmesi ile namazı bozulur mu?

Cevap: Bozulmaz. Geçen kimse, erkeklik veya kadınlık çağına ulaşmış bulunur ve kasten geçmiş olursa günahkar olur. Böyle bir kastı yoksa veya bu hareketi küçük bir çocuk yapmış olursa günaha girmiş olmaz. Zira hata ve nisyandan dolayı ahiret sorumluluğu bu ümmetten kaldırılmıştır.

15 - Soru: Ufak veya küçük bir camide namaz kılanın önünden geçmenin hükmü aynı mıdır?

Cevap: Bu hususta değişiklik vardır. Büyük cami, boyu kırk arşın veya daha fazla olan camidir. Bu ölçüden kısa olan cami ise "küçük" kabul olunmuştur. Büyük camilerde, namaz kılanın secde edeceği yerden ve bir boy uzunluktan daha kısa olan bir mahalden geçmektedir. Küçük camilerde ise geçmek mutlaka mekruh görülmüştür. Ufak camide, namaz kılan kimse ile geçenin önünde bir direk varsa bunda kerahet yoktur. Büyük camide, cemaatin sıkışıklığa uğramaması için, secde mahallinin ötesinden olmak kaydı ile geçmekte kerahet yoktur.

16 - Behce Fetvalarından: "Farzdan önceki sünneti eda edip, sonra amel-i kesir yapsa, sünneti iade lazım olup; farzdan sonraki sünneti kılmazdan önce (emel-i kesir) yapılsa sünnet sakıt olmasa da sevabı noksan olur" (H.Ec. c. 1/12)

Açıklama: Sünnet ile farz namazları arasını dünya işleriyle ayırmamalıdır. İkisinin arasına giren bu işler, kılınan sünnetin nafileye dönüşmesine ve sünnelikten sakıt olmasına sebep olur. Bu itibarla o sünneti yeniden kılmak gerekir.

17 - Abdürrahim Fetvalarından: "İki rekatlı bir namazın ka'de-i ulasında "Ettehiyyatü" okumak bilerek veya unutarak terkedilse namaz fasid olur" (H.Ec. c. 1/9) 

Açıklama: İki rekatlı bir namazda, birden fazla oturuş olmadığı için, ikinci rekatta oturmak, oturuş itibariyle "ilk" diye tavsif edilmiş ise de, namazın sonunu teşkil etmesi bakımından "Kade-i ahire" olmakta ve farz bulunmaktadır. Herhangi bir sebeple oturuşun terki, namazın bozulmasına yol açar. Oturmadan "Tehiyyat" okunmayacağına göre, tehiyyatın terki anılmış ve kade'nin terki murad edilmiş olmaktadır.

18 - Netice Fetvalarından: "Namaz kılan kimse, yanında bulunan birazcık aralığa (boşluğa) başkasını almak için, çekilip genişletecek olsa namaz fasid olur" (H.Ec. c. 1/10)

19 - Behce Fetvalarından: "Çocuk namazda kahkaha ile gülse abdesti bozulmaz" (H.Ec. c. 1/5)

Açıklama: Buluğ çağına ulaşmamış bir çocuğun namaz içinde kahkaha ile gülmesiyle namazı bozulursa da abdesti bozulmaz. Kahkahanın abdesti bozması, ancak erkek ve kadınlık çağına ulaşmış kimselere mahsustur.

20 - Behce Fetvalarından: "İmam, rekatların birinde, namaz caiz olacak kadar okuduktan sonra tutulsa (arkasını getiremese) ve başkasını yerine geçirse, cemaatin namazı batıl olur" (H.Ec. 1/10) 

Açıklama: Böyle bir durum karşısında takip edilecek yol, rükua gitmek ve namaza devam etmektir. Zira, "Namaz caiz olacak kadar" okumuş bulunmaktadır. Başkasını mihraba geçirmesi, cemaatin namazının bozulmasma yol açar.


Konular