Kitaplar | Konular | Dört Incil Farkliliklari ve Celiskileri

1 - GENEL OLARAK TENKlD İLMİ

Kitab-ı Mukaddes üzerinde yapılan çalışmalar içinde, Yeni ve Eski Ahidde yer alan kitaplar hakkında yapılan tenkid-lerin önemli bir yeri vardır. Konuya girmeden önce genel olarak, Tenkid ilmi (Criticism)nin ne olduğunu açıklamakta fayda vardır. Bilahere bu ilmin Kitab-ı Mukaddes üzerindeki uygulanışı geniş bir şekilde açıklanacaktır.

Tenkid, hakikî (otantik) olanı, sahte (apokrif) olandan ayırma sanatı olarak tarif edilmektedir. Güvenilerek kullanılması, değer verilmesi ve gerçek kaynak olarak kabul edilmesi istenen her edebî eser, tenkide muhtaçtır(37).

Batılılar, tenkid ilminin XVI. yüzyılda doğduğunu iddia etmektedirler. Ancak, bundan önceki asırlarda İslâm âlimleri tarafından bu ilmin, tefsir, hadis, fıkıh, tarih vb. İlimlere uygulandığı bilinmektedir(38). Hatta islâm âlimleri tenkid çalışmalarında, bugün Batıda uygulanmakta olan modern tenkid tekniklerine benzer teknikler uygulamışlar ve bu ilmin öncülüğünü yapmışlardır, islâm âlimleri, Tenkid İlmini, l- Metin Tenkidi, 2- Sened Tenkidi olmak üzere İki kısma ayırmışlardır(39).

37) K. Grobel.SıMca/ Criticism, İ.D.B., V.I, New York,1962, p. 407- 413

38) Selahattin Polat, Hadiste Metin Tenkidi, E. Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 6, s.113-130

39) Muhammed Abdullah eş-Şarkavî, Gazalî'nin "er-Reddu'l-Cemit U llâhihiyyeti Isa bi Sarihi İncil" isimli eserinin Önsözü, Kahire, 1986, 5.47

76

Batıhlarca XVI. yüzyılda başladığı kabul edilen tenkid ilmi, bütün İlimlere, özellikle tarihe ve tarihî belgelere uygulanmıştır. Başlangıçta tenkid'in daha çok tarihî belgelere uygulanışı sebebi ile" Tarihî Tenkid " deyimi ortaya çıkmıştır.

Tarihî tenkidde elde mevcut belgelerin değeri incelenir, yazının otantik olup olmadığı, yani yazının, yazarı olduğu iddia edilen kişiye ait olup olmadığı, şayet ona ait ise, onun İlk bütünlüğü içinde bize ulaşıp ulaşmadığı, tahrifata ve değişikliğe maruz kalıp kalmadığı, inanç konusu olup olamıyacağı vb. hususlar araştırılır. Bu metod, metin analizi yolu ile bir eserin kaynaklarını ayırır, metinlerin menşeini, ilk yazılış zamanını, bu metinlerin karşılıklı bağımlılığım, uyumluluklarını veya u-yumsuzluklarım tesbit eder(40). Bazı ilim adamları Tarihî Tenkidi iki kısma ayırmaktadırlar:


Konular