Kitaplar | Konular | Çağımız ve Günümüz Meselelerine Fetvalar

NAMAZDA SAF DÜZENİ

1 - Soru: İmamdan başka bir erkek bulunduğu takdirde cemaat olurlarsa o kişinin imamın ne tarafına durması gerekir?

Cevap: Birazcık sağ gerisinde durur. Tam arkasına veya soluna durması ise mekruhtur. Çünkü, Peygamber Efendimiz'in (sav) sünnetine aykırı bulunmaktadır.

2 - Soru: İmama uyacak bir tek kadın cemaat bulunsa imamın ne tarafına durur?

Cevap: Tam arkasına durur.

3 - Soru: Bir tek kadın ile bir erkek, cemaat olarak imama uyacak olsalar, imamın neresinde durmaları gerekir?

Cevap: Erkeği sağ tarafına, kadın da arkasında durdurur.

4 - Soru: Erkek iki tane olursa imamın neresine duracaklardır?

Cevap: İmamı ortaya alacak şekilde, birinin sağ yarısı ile öbürünün sol yarısı imamın sırtını ortasına gelecek surette imamın arkasına dururlar.

5 - Soru: Erkek ve kadın cemaat çok olursa safların teşkili nasıl olmalıdır?

Cevap: İmamın arkasına erkekler duracak, ondan sonraki safta erkek çocuklar duracak, onların arkasında ise kadınlar saf tutacaktır.

6 - Soru: İkinci safta boş yer bulamayıp birinci safta açık yer olduğunu gören kimse o boş yeri kapatmak için ikinci safı yarıp birinci safa geçebilir mi?

Cevap: Geçebilir. Çünkü ikinci saftakiler, birinci saftaki boşluğu dolduramamışlardır. Kusurları sebebiyle böyle bir müdahaleden masun kalamamışlardır.

7 - Soru: Bir erkek, son saffın dolmuş olduğunu görse tek başına durabilir mi?

Cevap: Bu kimse başka bir kimsenin gelmesini gözetir. Bu bekleme, en sahih hükme göre, rükua kadar devam eder. Bu arada birisi gelirse onunla yeni bir saffın nüvesini teşkil ederler. Şayet gelmeyecek olursa onun için tek başına durmak mekruh değildir.

8 - Soru: Peygamber (sav) Efendimiz namaza durmadan önce, safların düzgün olması için ellerinde değnek bulundururlar mıydı?

Cevap: Ebu Davud'un Sünen'inde, birinci cildin 179-180. sayfalarında yer alan ve Enes b. Malik'den rivayet edilen 670 rakamlı Hadis-i şerifte şöyle ifade edilmiştir: "Resulullah (sav), namaza duracakları zaman oradaki bir çomağı sağ eıtne alır ve sağ tarafına dönerek doğrulunuz ve saflarınızı düzeltiniz, buyurdu. Daha sonra o çomağı sol eline alıp, sol tarafına dönerek doğrulunuz ve safları düzeltiniz, emrini tekrarladı."

9 - Soru: İmama uyan kimselerin, safları teşkil ederken ayak parmaklarının uçlanndan mı hizaya gelmeleri gerekmektedir?

Cevap: Hayır, topuklardan hizayı düzeltip safları teşkil etmesi gerekir. Ayak parmaklarının uçlarından hizaya gelinecek olursa ayakların kimi küçük kimi de büyük olduğu için saflar girintili çıkıntılı ve eğri büğrü olur.

    KADIN ve ERKEĞİN SAFTA YAN YANA DURMASI

1 - Soru: Muhazatın tahakkuk edip namazı ifsat etmesi için ne gibi şartlar aranmalıdır?

Cevap: Muhazatın tahakkuku için on şart aranmalıdır. Bunlar tahakkuk ederse erkeğin namazı fasid olur. O şartları şöyle sıralayabiliriz:

1) İmam olan zat, kıldıracağı namazda, kadınlar için de niyet etmiş olmalıdır. Şayet imam, "Bana uyanlara imam oldum" gibi bir niyette bulunmamış ise kadının imama uyması sahih olmayacağından, erkeğin namazı fasid olmaz.

2) Erkeğin önünde veya tam hizasında namaz kılan kadın çok yaşlı olmamalıdır.

3) Kadın veya kız, namazı akıl erdirir durumda olmalıdır. Binaenaleyh, namazın ne olduğunu bilemeyen deli bir kadının muhazatı ile namaz bozulmuş olmaz.

4) Bahsi geçen muhazat, kıyam, rüku veya secde gibi bir rükün miktarı devam etmelidir. Binaenaleyh, bundan daha kısa bir müddet ile meydana gelecek muhazat namazı ifsad etmez.

5) Tahakkuk edecek muhazat, rüku ve secdesi bulunan bir namazda bulunmalıdır. Tilavet secdesi ile veya cenaze namazında meydana gelecek muhazat namazı bozmaz.

6) Namaz, erkek ile onun hizasında bulunan kadın arasında iftitah tekbiri itibariyle müşterek olmalıdır. Yani, erkeğin hizasında duran kadın, ya o erkeğin iftitah tekbirine kendi iftitah tekbirini bina ederek ona uymalı veya üçüncü bir zatın iftitah tekbirine kendi iftitah tekbirlerini bina ederek ona uymuş olmalıdırlar. Bu sebeple, erkekle kadın, yanyana durarak kendi başlarına namaz kılsalar veya birisi imama uymuş diğeri kendi başına namaz kılmış olsa namazları fasid olmaz.

7) Namaz, erkek ile kadın arasında eda itibariyle müşterek olmalıdır. Binaenaleyh, kadın ya hizasında bulunduğu erkeğe veya her ikisi diğer bir erkeğe uymuş olmalıdırlar. Diğer bir ifade ile aynı namazı beraber kılmış olmalıdırlar.

8) Erkek ile kadının yerleri bir olmalıdır. Binaenaleyh, kadın ve erkekten biri mescidin zemin kısmında, diğeri ise mahfilde onun tam hizasında olsa namazın sıhhatine engel teşkil etmez. Bu suretle muhazat tahakkuk etmez.

9) Erkek ile kadının namazı kıldıkları cihet aynı olmalıdır. Kadın ile erkek, Kabe'nin içinde bulunsalar, her biri başka yöne dönerek namaz kılmakta iken birbirinin hizasına gelseler muhazat tahakkuk etmez ve namaz bozulmaz.

10) Erkek ile kadının arasında herhangi bir hail bulunmamalıdır. Binaenaleyh, aralannda direkt bir engel varsa bir insan sığacak kadar açıklık olur ise namazı bozmaz.

Sayılan bu on şart tahakkuk edecek olursa muhazat erkeklerin namazını ifsad eder.

2 - Soru: Namaz kılan kimsenin sağına veya soluna kadın dursa namazına zarar gelir mi?

Cevap: Aynı imama her ikisi uyacak olursa, erkeğin namazını ifsad eder.


Konular